โรคกรดไหลย้อน Part 1

9 มิ.ย. 2568

อ.นพ.ธนวัชร จีระตระกูล
สาขาวิชาโรคระบบทางเดินอาหาร ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

โรคกรดไหลย้อน เป็นภาวะที่มีสารจากกระเพาะอาหาร เช่น กรด อาหาร หรือน้ำย่อย ไหลย้อนขึ้นไปยังหลอดอาหาร ทำให้เกิดอาการที่รบกวนชีวิตประจำวัน หรืออาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนจากกรดในระยะยาวได้

อาการของโรคกรดไหลย้อน

สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ

อาการทางหลอดอาหาร
อาการทางหลอดอาหาร ที่พบบ่อย และจำเพาะกับการเกิดสารในกระเพาะอาหารที่ย้อนขึ้นมาในหลอดอาหารมากที่สุดคือ อาการแสบหน้าอก รู้สึกขม หรือเปรี้ยวในคอ หรือมีอาหารย้อนขึ้นมาในคอ

อาการทางหลอดอาหารอื่นๆ ที่พบได้บ้าง คือ อาการเจ็บหน้าอกจากกรดในหลอดอาหาร ซึ่งต้องแยกโรคให้ชัดเจนว่าไม่ใช่สาเหตุจากโรคหัวใจ
อาการนอกหลอดอาหาร
อาการนอกหลอดอาหาร คืออาการที่ไม่ใช่จากตัวหลอดอาหารโดยตรง แต่อาจสัมพันธ์กับกรดที่ย้อนขึ้นมา เช่น ไอเรื้อรัง เสียงแหบ โรคหืดที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา ฝันผุหรือมีกลิ่นปาก อาการเหล่านี้ควรได้รับการตรวจเพิ่มเติมจากแพทย์เพื่อหาสาเหตุอื่นที่พบบ่อยก่อน จึงสรุปว่าเป็นจากโรคกรดไหลย้อน

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของโรคกรดไหลย้อน

การไหลย้อนของสารจากกระเพาะอาหารขึ้นไปยังหลอดอาหารเกิดจาก หูดรูดหลอดอาหารส่วนล่างคลายตัวบ่อยกว่าปกติ หูรูดหลอดอาหารมีความดันน้อยกว่าปกติ หลอดอาหารบีบตัวไม่ดี กระเพาะอาหารบีบตัวไม่ดี และ ความไวในการรับความรู้สึกของหลอดอาหารเพิ่มขึ้น

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะเหล่านี้ได้แก่ ภาวะอ้วนหรือน้ำหนักเกินซึ่งพบหูรูดหลอดอาหารส่วนล่างคลายตัวบ่อยกว่าปกติ ขณะตั้งครรภ์ซึ่งการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนขณะตั้งครรภ์ทำให้หูรูดหลอดอาหารมีความดันน้อยกว่าปกติร่วมกับกระเพาะอาหารถูกเบียดจากมดลูก โรคบางชนิดเช่น โรคหนังแข็งซึ่งหลอดอาหารและกระเพาะอาหารบีบตัวไม่ดี เป็นต้น